De zak van Sinterklaas

Wat zou er in de zak van Sinterklaas zitten dit jaar? Zal alles van mijn verlanglijstje er in zitten? En wanneer moet mijn verlanglijstje eigenlijk af zijn? En wat als ik niet weet wat ik kan vragen aan de Sint?

Veel vragen en weinig specifieke antwoorden. Dat is waar kinderen (en volwassenen) met ASS heel weinig aan hebben. Die onduidelijkheid veroorzaakt onrust, stress en prikkelbaarheid. Probeer voor al deze vragen het antwoord zo concreet mogelijk te maken. Dat kun je doen door de vraag te beantwoorden met de (met) wie, wat, waar, wanneer en hoe methode.

Een voorbeeld hier van: Wanneer moet mijn verlanglijstje af zijn?
Jouw verlanglijstje moet de tweede keer dat je je schoen zet af zijn, dan doe je deze ’s avonds in de schoen en neemt de Sint deze mee naar het grote Pietenhuis.

En mocht het vinden van een geschikt Sinterklaas cadeau een probleem zijn? Hier mijn 5 tips:

  • Legpuzzel: een activiteit die alleen gedaan kan worden, heeft tevens een duidelijk begin en eind.
  • Fidget cube: een kleine kubus die kan worden ingezet om stress te verminderen. Deze past gemakkelijk in een jas of broekzak.
  • Trampoline: springen op een trampoline is een ritmische, herhalende beweging. Ook leuk om samen met anderen te doen.
  • Bordspel: dé manier om op een gestructureerde manier de interactie met anderen aan te gaan.
  • Dvd: om in je eentje tot rust te komen of om samen met anderen te bekijken.

Sinterklaas kapoentje

Ja daar zijn we weer. Vorige week werd er aangekondigd dat er op deze pagina iedere week een tip wordt gepubliceerd voor een auti-vriendelijke Sinterklaastijd.

Dit keer een tip over het fenomeen ‘schoen zetten’. Dit levert vaak veel spanning op. Kinderen die niet kunnen slapen omdat er misschien een piet langskomt in het midden van de nacht, of kinderen die om de minuut vragen wanneer ze nu eindelijk hun schoentje mogen zetten.

Vorige week hebben we aangeraden om een mooie aftelkalender te maken. Aan deze aftel kalender zou je ook de dagen kunnen toevoegen wanneer de schoen gezet mag worden. Zo wordt het visueel en overzichtelijk. Mocht je dan nog de vraag krijgen wanneer de schoen weer gezet mag worden, verwijs dan naar de kalender. Hang hem eventueel in het zicht, of op een afgesproken plaats, zo dat ze het zelf ook kunnen checken.

Mocht het nachtelijke bezoek van piet een probleem zijn, probeer het dan eens door eerder op de avond de schoen te zetten (bijvoorbeeld voor het tanden poetsen, tijdens het omkleden). En vul hem voor het naar bed gaan. Zo heeft iedereen weer een goede nachtrust en dat maakt de Sinterklaas periode nog gezelliger.

Tot volgende week!

Wie komt er alle jaren…?

Vandaag, 9 november, is het weer zo ver. Het enige, echte Sinterklaasjournaal begint weer. Voor veel kinderen het startschot van een spannende december periode.

Ondanks dat er deze komende maanden veel dingen anders zullen verlopen, zal de spanning er niet minder om zijn. Misschien zelfs wel meer. De komende weken geeft SOS-Autisme dan ook wekelijks een tip om deze spannende periode zo fijn mogelijk te beleven.

De tip van vandaag is, maak samen met je kind een mooie aftelkalender, waarop je alle dagen van 9 november t/m 5 december in 1 oog opslag zichtbaar zijn. Neem hier voor een groot vel papier, bijvoorbeeld een A3. Belangrijke data die je al in kunt vullen zijn de volgende:

– Start Sinterklaasjournaal
– Aankomst Sinterklaas (online/tv/….)
– Sinterklaasfeest op school/vrijetijdsclub/thuis
– Op welke dag het verlanglijstje gemaakt mag worden
– De dag dat de Sint weer terug naar Spanje gaat

Maak de vakjes groot genoeg zodat er ruimte overblijft voor aanvulling. Wat voor aanvullingen dat hoor je volgende week!

Wat kan een ergotherapeut doen voor jou?

Morgen, 27 oktober, is het ‘wereld ergotherapie dag’. Deze dag is in het leven geroepen om mensen meer te laten zien en horen over wat ergotherapie eigenlijk is. Dit jaar is het thema ‘meedoen’. Daarom vandaag deze blog, wat kan een ergotherapeut doen voor jou?

De ergotherapeut

Een ergotherapeut is een therapeut die er op gericht is om alle activiteiten van het dagdagelijks leven zo optimaal mogelijk te laten verlopen. Dit door de persoon, de activiteit en de omgeving in balans te brengen. Dat in balans brengen gebeurt door middel van samenwerking met en coaching van de cliënt en diens omgeving.

De interventies

Activiteiten van het dagelijks leven is een ruim begrip. Om jullie te helpen zal ik hieronder dat voorbeelden noemen van dingen waarbij de tussenkomst van een ergotherapeut meerwaarde kan hebben. En er zo voor kan zorgen dat jij weer mee kunt doen:

* Het aanleren van taakgerichte motorisch vaardigheden zoals: aankleden, koken, douchen, voetballen, vakkenvullen…

* Het aanleren/ondersteunen van taakgerichte mentale/cognitieve vaardigheden zoals: het omgaan met emoties, omgaan met stress, het maken van een boodschappenlijstje, het maken en opvolgen van een dag/week structuur, het huishouden…

* Ondersteunen bij het vinden en volhouden van een geschikte daginvulling: werk, school, dagbesteding sport, spel…
Informeren over autisme: vormingen voor jeugdbewegingen, sport en muziekverenigingen, psycho-educatie aan cliënt en/of de omgeving…

Misschien heb je al gezien dat er bepaalde dingen overlappen zoals bijvoorbeeld het huishouden en koken, of voetballen en sport. Dit komt doordat ik als ergotherapeut (en autisme coach) altijd ga voor de full-package. Dit noemen ze ook wel een holistische benadering. De persoon is een geheel, en alle facetten waarop de persoon of zijn omgeving problemen ervaren zullen altijd (misschien ongemerkt) in verbinding staan met andere facetten. Die facetten veroorzaken vaak een kettingreactie wanneer je ergens aan begint te werken, door deze overlap. En vandaar dat wanneer je naar een ergotherapeut gaat, je altijd kijkt naar het grotere geheel (algeheel functioneren) dan alleen dat ene probleem waar jij mee zit (bv. niet kunnen snijden van een paprika).

Meer weten?

Meer weten over weer mee doen in de maatschappij na/tijdens de interventie van een ergotherapeut? Check: https://ergotherapie.nl/ergotherapie-meedoen-verhalen-over-ergotherapie/

Wil je ergotherapeutische ondersteuning, of twijfel je of het geschikt is? Stuur dan een bericht naar info@sos-autisme.nl.

Fijne Wereld Ergotherapie Dag!

C: Concrete communicatie

De vorige blogberichten zijn gegaan over autistisch denken en basisrust. Zodoende zijn we vandaag bij de C aangekomen, concrete communicatie. Communiceren doen we de hele dag, vanaf dat we opstaan tot dat we gaan slapen. Maar wat is nu precies (concrete) communicatie?

Communicatie zorgt voor de verbintenis tussen personen. Maar voor mensen met autisme is het soms lastig om de betekenis van woorden of plaatjes te interpreteren zoals de ander ze bedoeld heeft. Wanneer je concrete communicatie toepast, probeer je ervoor te zorgen dat er minder ruimte is om de boodschap op een andere manier te interpreteren dan dat de zender bedoeld heeft.

Het is belangrijk om bij het gebruiken van concrete communicatie er aan te denken dat je alle signalen meeneemt zoals:
– Gesproken taal
– Gebaren
– Geschreven
– Afbeeldingen
– Voorwerpen
– Andere audio of visuele vormen van communicatie

Je kunt gesproken taal ondersteunen door geschreven taal of visuele communicatie vormen. Dit is het meest autismevriendelijk, omdat het visueel en permanent is. Let hierbij wel op dat er geen overload aan visuele informatie ontstaat. En de gebruikte visuele/geschreven ondersteuning gekend is bij de persoon.

Dit kan je doen door de volgende tips toe te passen:

Communiceer voldoende. Niet te veel en niet te weinig. Dit is in het begin waarschijnlijk even zoeken, want in sommige situaties is het gebruik van tekeningen als ondersteuning misschien gewenst, terwijl dit in een andere situatie te veel van het goede is. Observeer, bevraag en pas aan zij hier de toverwoorden.

– Vraag jezelf af of er duidelijk is wat je bedoelt en je verwachtingen zijn. De mededeling: ‘het is pauze’ wilt niet gelijk zeggen ‘neem je eten en drinken, eet/drink dit op’.

– Maak gebruik van positieve communicatie. Je helpt mensen niet door enkel te benoemen wat ze fout doen, als je geen gewenst gedrag benoemd. Ook is het heel lastig voor iemand met ASS om iets ‘niet’ te doen, probeer maar eens niet te denken aan een sappige hamburger. Automatisch gaan je gedachten nu naar die sappige hamburger. Als je wilt dat iemand niet aan een hamburger denkt maar aan een banaan, zeg dan ‘denk aan een banaan’.

– Zorg ervoor dat de informatie beschikbaar is. Aangezien mensen met het vaak lastig vinden om het geleerde te generaliseren is het belangrijk om de (nieuwe) informatie beschikbaar te hebben.

– Is de communicatie begrijpelijk voor de ander? Er zijn 4 begripsniveaus: sensatie, presentatie, representatie en metapresentatie. Het niveau waarop iemand iets kan begrijpen is vaak afhankelijk van ontwikkelingsleeftijd, IQ maar ook stress en vermoeidheid kunnen hier invloed op hebben. Pas altijd je communicatie aan aan het laagste niveau wat voor iemand begrijpelijk is. Zo is de kans dat de info ook goed doorkomt op moment van stress of vermoeidheid het grootste.

Door concrete communicatie toe te passen verhoogt je zelfstandigheid en de flexibiliteit van de persoon met autisme. Zo kan deze persoon dan ‘meer verdragen’ omdat er meer basisrust is.

Ik hoop dat jullie veel hebben aan deze informatie. Voor vragen of meer informatie over coaching bij autisme neem contact op via de contact pagina.

P.S. Een vraag die ik vaak krijg is: Kan ik dan nooit een grapje maken?. Natuurlijk kan dat, maar ook dan is het van belang om in te schatten of de persoon dit grapje wel zal begrijpen. Tip voor als je niet zeker weet of iemand je grapje zal begrijpen: je kan een ‘geheim’ teken af te spreken zoals een knipoog alvorens je de grap maakt.

B: Basisrust

© King Things Fonts

De tweede letter van het alfabet, de B, staat in de de Autisme Centraal Methodiek voor Basisrust. Maar wat is dat? En wat kan het je opleveren?

Basisrust is een situatie die je zelf kan creëren, of door de omgeving gecreëerd wordt, waarin er een optimale balans is tussen uitdaging en vaardigheden. Dit wordt ook wel Flow genoemd.

Door dat er een balans is in de vaardigheden die een persoon bezit en de uitdaging die aan gegaan wordt komt de persoon in een situatie terecht waarin men optimaal kan presteren. Binnen de term basisrust gaat het echter niet alleen om optimaal presteren, maar om een comfortabele situatie waarin men kan functioneren.. Het is dus van belang dat de balans niet zomaar een piek moment is, maar ook kan fungeren als veilige haven waarnaar men terug kan wanneer het teveel wordt. Een voorbeeld hiervan is het inzetten van een dagplanning om zo doorheen de dag een overzicht te hebben, wat kan leiden tot het hebben van basisrust.

Basisrust wilt dus niet zeggen dat je niets doet. Sterker nog, wanneer je niets doet en er eigenlijk uitdaging nodig is, dan kan dit juist leiden tot onrust. Maar hoe creëer je dan die basisrust?

Op zoek gaan naar een moment waarin er basisrust is kan je doen door gebruik te maken van je autistisch denken bril. Stel jezelf de vraag: wat ik nu verwacht, is dat haalbaar voor deze persoon?

Je moet namelijk rekening houden met verschillende componenten, zoals bijvoorbeeld leeftijd, IQ, EQ en de manier waarop de prikkels binnen komen en verwerkt worden. Basisrust kan gevonden worden door prikkels op de juiste manier binnen te laten komen, waardoor de situatie (uitdaging) voor de persoon met autisme haalbaar wordt (beschikt over de juiste vaardigheden). Het aanpassen van de omgeving kan hierbij helpend zijn evenals het geven van duidelijkheid en voorspelbaarheid. Maar ook het aanleren van (coping)vaardigheden.

Tot slot: basisrust zal altijd nodig zijn om te komen tot het (aan)leren van nieuwe dingen. Het is als het ware het kraantje wat het vat leeg doet lopen. Dit gaat langzaam, maar uiteindelijk is er ruimte voor nieuwe informatie.

Weten hoe je op een concrete manier (nieuwe) informatie overbrengt? Dat lees je in de volgende blog, in de laatste week van juli.

Neurodiversity pride day

Diversiteit mag er zijn!

In de blog van vorige week hebben we gesproken over ‘neurotypische’ mensen. Maar als er neurotypische mensen zijn, wie zijn dit dan en zijn er dan ook niet neurotypische mensen?

Neurtotypisch zegt eigenlijk iets over het brein dat iemand heeft. Het gros van de mensen is neurotypisch, de manier waarop de bedrading in het brein is aangelegd nemen we als standaard. De informatie die bij deze mensen binnen komt volgt bij iedereen dezelfde route. Je zou dit kunnen vergelijken met een snelwegennetwerk. De informatie loopt via punt A naar punt B over de snelweg.

Bij mensen met autisme is de bedrading in het brein vaak anders aangelegd, wat maakt dat zij niet behoren tot de neurotypische maar tot de ‘neuro diverse’ groep oftewel in het Engels ‘ neurodiversity’. De informatie geraakt meestal wel van punt A naar punt B, maar neemt af en toe een andere weg, bv. een onverharde lang weg of passeert wegwerkzaamheden.

Op 18 juni wordt we met de neurodiversity pride day aandacht gevraagd voor alle mensen met een neurodivers brein. Niet alleen mensen met autisme maar ook bij mensen met bijvoorbeeld ADD of ADHD werkt het brein anders. Tijdens de neurodiversity pride day, wordt juist de waarde van neurodiversiteit belicht. Er worden hiervoor verschillende activiteiten georganiseerd.

Wil je meer weten of ben je geïnteresseerd in het programma? Klik dan op een van de onderstaande links:

Vijf vragen over neurodiversity pride day

Programma neurodiversity pride day 2020

A: Autistisch denken

Laten we voorop stellen dat iedereen uniek is, ‘de autist’ bestaat niet. En een lijst met alle kenmerken waaraan iemand met autisme aan moet ‘voldoen’ bestaat eveneens niet.

Alhoewel mensen met autisme natuurlijk wel hun diagnose krijgen aan de hand van bepaalde meetinstrumenten. En vanuit deze diagnose kan gezegd worden dat alle mensen met autisme de wereld op een andere manier waarnemen dan dat ‘neurotypische’ personen dit doen.

Om jezelf te kunnen inleven in het probleem wat iemand ervaart is het dan ook van belang om op dezelfde manier als hij/zij naar de hulpvraag/het probleem te kijken. Dit noemen we het autistisch denken.

Het autistisch denken is eigenlijk de grote aan/uit knop van de gehele methodiek. Zonder het autistisch denken kan je alle andere onderdelen nog zo goed toepassen, je zal nooit het optimale resultaat bereiken.


Het autistisch denken zou je dus als het ware kunnen zien als een bril die je opzet, zodat je het probleem ziet zoals de persoon met autisme. Om deze autistisch denken bril op te zetten moet je de volgende begrippen kennen en weten wat voor een invloed deze kunnen hebben op de waarneming, en dus ook het gedrag.

Theory of mind:

De mogelijkheid om je een beeld te vormen van de ander, maar ook de manier waarop we elkaars gedachten en gedrag beïnvloeden. Mensen met ASS hebben moeite met deze theory of mind, wat zich kan uiten in moeite
hebben met denken, voelen, weten en wensen.

Theory of mind ontwikkelt zich in 3 stadia, ook wel niveaus genoemd.
Wanneer je weet in welk stadia van de theory of mind iemand zich bevindt, kan je dit meenemen in je ‘autistisch denken’ tijdens de ondersteuning bij die persoon.

Executieve functies:

Een overkoepelende term voor de cognitieve functies die de mens in staat stellen om gedrag te kunnen plannen, organiseren en uitvoeren. Daarnaast zorgen de cognitieve functies er ook voor dat je kunt schakelen tussen deze vaardigheden, en er flexibel mee kan omgaan.
Zowel bij kinderen als volwassen met een autismespectrum stoornis
zijn hierin deficits aangetoond. Door het deficit in executieve functies hebben ze vaak moeite met het aanleren van nieuwe activiteiten, wat een verklaring kan zijn voor het blijven hangen in oude (geautomatiseerde) handelingen of gewoontes.

Ook de executieve functies zijn bij iedereen anders ontwikkeld. Dit maakt dat de ene misschien heel goed kan plannen maar niet tot uitvoeren komt, en de ander heel veel moeite heeft met plannen en gelijk begint met uitvoeren.

Contextblindheid:

Het woord zegt het zelf eigenlijk al, blind zijn voor de context. Veel mensen met autisme krijgen maar een gedeelte, of helemaal niets mee van de context waarin iets plaats vindt. Er mist dus een stukje info om het geheel te zien.

De mate waarin iemand ‘contextblind’ is,en hoe hij/zij dit compenseert is tevens weer verschillend van persoon tot persoon. Hoe dit zich uit daar kan je achter komen door in gesprek te gaan met de persoon zelf, door observatie en door de omgeving te bevragen.

Zet altijd je ‘autistisch denken’ aan



Zoals je hierboven hebt kunnen lezen gaat er wel wat tijd aan vooraf om het ‘autistisch denken’ aan te kunnen zetten. Maar des te belangrijker is het om dit telkens in het achterhoofd te houden bij iedere nieuwe hulpvraag.






Benieuwd waar die A van autistisch denken vandaan komt? Dat lees je in de vorige blog.

Meer weten over deze methodiek of andere vragen? Neem contact op via: info@sos-autisme.nl

ABCDEF?

Je denkt misschien wat hebben de eerste zes letters van het alfabet te maken met autisme? Dit is een ezelsbruggetje voor de methodiek die SOS – Autisme gebruikt in de coaching.

Wij gaan namelijk uit van de Autisme Centraal Methodiek. In deze methodiek baseren we de coaching op 6 basisbegrippen namelijk:

A: Autistisch denken

B: Basisrust

C: Concrete communicatie

D: Dubbel spoor

E: Eigenheid

F: Functionaliteit

Door deze 6 basisbegrippen te gebruiken stemmen we de begeleiding af op maat van de persoon. Ieder begrip is kan gezien worden al een schuifje of een knopje op een controlepaneel. Eerst wordt het grof afgesteld en daarna gefinetuned. Een verandering in het ene schuifje of knopje veroorzaakt direct een effect op het geheel.

De komende 6 weken behandelen we iedere week een van deze basis begrippen in de tip van de week. Stay tuned!

Complexe emoties inzichtelijk maken

Het uiten van basis emoties kan voor veel kinderen, jongeren en soms ook volwassenen erg lastig zijn. Zeker nu, in een tijd waar steeds meer en meer mensen mondkapjes dragen wordt dit nog lastiger om deze te herkennen.

Maar naast de basis emoties zijn er natuurlijk nog een tal van andere emoties, zoals bijvoorbeeld: rechtvaardigheid, bezorgdheid maar soms ook haat. Een veel terugkerend iets wat we in de praktijk zien is dat er wel geweten wordt wat deze complexe gevoelens ‘woordelijk’ betekenen, maar niet herkend worden. Niet bij zichzelf, en niet bij anderen.

Om thuis aan de slag te gaan met het inzichtelijk leren maken van deze emoties heeft ‘Onderwijs maak je samen’, een mooie poster gemaakt die je gratis kunt downloaden. Hij ziet er misschien voor de jongeren en volwassenen wat kinderachtig uit, maar het effect wat deze poster heeft op het leren herkennen van complexe emoties is bij bijna iedereen positief.

Je kunt de poster via onderstaande link downloaden:

https://www.onderwijsmaakjesamen.nl/uploads/2020/05/PP-Binnenstebuiten.pdf

Het kan natuurlijk zo zijn dat deze poster niet helemaal aansluit bij de gevoelens die jij wilt leren herkennen, of die U uw kind wilt leren. Neem dan even contact met ons op en dan kijken we samen verder!

Veel succes en leerplezier met deze poster!